Soziologia giza gizartearen edo eskualdeko biztanleriaren

 Soziologia giza gizartearen edo eskualdeko biztanleriaren azterketa zientifikoaz arduratzen den gizarte zientzia da. Modu laburrean esan daiteke giza gizartea, giza taldeak eta gizartea osatzen duten harremanak aztertzen dituela. Horrek esan nahi du soziologiak giza talde horien artean (familia, klubak, koadrilak, elkarteak, erakundeak, etab.) artean ezartzen diren harremanak (ekoizpena, banaketa, kontsumoa, elkartasuna, lan banaketa...) aztertzen dituela. Oro har, elkarrekintza sozialak, erakundeak, ekoizpena eta dauden gizarteen formak kontutan hartzen saiatzen da.

Soziologian, diziplinarteko ikerketa-metodologiak erabiltzen dira, ikuspegi teoriko ezberdinetatik, gizarte-jokabidean hainbat joera agertzea bultzatzen duten arrazoiak eta esanahiak aztertzeko eta interpretatzeko. Soziologo batzuek gizarte-politikari eta ongizateari zuzenean aplika dakizkiokeen ikerketak egiten dituzten bitartean, beste batzuek gizarte-prozesuen ulermena hobetzera bideratzen dute. Elkarreragin eta erakundeen mikrosoziologia mailatik, sistemen eta gizarte egituraren makro mailaraino doa.

Soziologiaren ikuspegi tradizional desberdinak estratifikazio soziala, klase soziala, mugikortasun soziala, erlijioa, sekularizazioa, legea, generoa eta desbideratze soziala dira. Giza jardueraren esparru guztietan gizarte-egituraren eta gizabanakoaren agentziaren arteko elkarrekintzak eragiten duenez, soziologiak pixkanaka-pixkanaka beste gai batzuetara zabaldu du arreta, hala nola ingurumena, osasuna, ekonomia, erakunde penalak, Internet, hezkuntza eta ezagutza. besteak beste.

Soziologiaren jatorria Alexis de Tocqueville, Ibn Jaldún, Karl Marx, Henri de Saint-Simon, Auguste Comte, Herbert Spencer, Émile Durkheim, Georg Simmel, Talcott Parsons, Ferdinand Tönnies, Vilfredo Pareto, Max Weber, izenekin lotzen da. Alfred Schütz, Harriet Martineau, Beatrice Webb eta Marianne Weber.

mendeko soziologo garrantzitsuenetako batzuk Talcott Parsons, Erving Goffman, Walter Benjamin, Herbert Marcuse, Wright Mills, Michel Foucault, Pierre Bourdieu, Niklas Luhmann eta Jürgen Habermas izan dira. Gaur egun, soziologo aipatuenak George Ritzer, Anthony Giddens, Manuel Castells, John Goldthorpe, Zygmunt Bauman, James S. Coleman eta Alain Touraine dira, besteak beste.